Kiedy firma musi sporządzić dokumentację cen transferowych? Przewodnik dla przedsiębiorców

Pewne transakcje są sprawdzane przez Fiskusa znacznie staranniej niż inne. Niewątpliwie należy wśród nich wymienić te wymagające stosowania cen transferowych. Są to przede wszystkim transakcje z podmiotami powiązanymi, ale nie tylko. W trakcie kontroli podatnik musi przedstawić dokumentację dla każdej takiej transakcji. Zawarte w niej kluczowe informacje o firmie, o samej transakcji, o roli biorących w niej udział podmiotów, o korzyściach i ryzykach, o przyjętej metodzie ustalania cen transferowych, jak również o branży i sytuacji na rynku, stanowią dowód na zachowanie podstawowego wymogu, jakim jest zasada ceny rynkowej. Które konkretnie transakcje wymuszają na podatniku sporządzanie dokumentacji cen transferowych?

Transakcje z podmiotami powiązanymi – różne typy powiązań

Najczęściej dokumentacja cen transferowych jest sporządzana w przypadku transakcji zachodzących pomiędzy podmiotami powiązanymi. To właśnie z myślą o takich podmiotach w ogóle powstały przepisy dotyczące cen transferowych. Powiązania te mogą mieć różny charakter – kapitałowy albo osobowy. Oba typy powiązań są powszechnie spotykane w spółkach należących do jednej grupy.

O powiązaniu kapitałowym mówimy wówczas, gdy jeden podmiot posiada co najmniej 25% udziału w kapitale innego podmiotu. Powiązanie osobowe następuje wówczas, gdy jeden podmiot ma co najmniej 25% prawa głosu w organach stanowiących, zarządzających lub kontrolnych innego podmiotu. Szczególnie trzeba uważać w przypadku, gdy powiązanie ma charakter nieformalny i przejawia się np. wywieraniem nacisku przez jeden podmiot na inne podmioty ustalające między sobą warunki transakcji. Również i takie sytuacje nie pozostają tajemnicą dla organów podatkowych.

Transakcje z podmiotami powiązanymi – różne typy transakcji

Transakcje zachodzące pomiędzy podmiotami powiązanymi mogą mieć bardzo różny charakter. Dla każdej z nich przewidziano pewne limity transakcyjne, powyżej których staje się obowiązkowe stosowanie i dokumentowanie cen transferowych.

Wykazywać należy transakcje towarowe (czyli polegające na sprzedaż towarów jednemu podmiotowi przez drugi), transakcje usługowe (czyli świadczenie usług przez jeden podmiot na rzeczy drugiego podmiotu), transakcje finansowe (czyli głównie udzielanie przez jeden podmiot drugiemu pożyczek i kredytów), a także transakcje niematerialne i prawne (czyli cały szereg operacji finansowych i gospodarczych, np. udzielanie licencji, gwarancji i poręczeń). Dla transakcji towarowych i finansowych limit wynosi 10 mln PLN, natomiast dla transakcji usługowych i niematerialnych jest on znacznie niższy i wynosi 2 mln PLN.

Dodatkowo pod lupą organów kontrolnych znajdą się transakcje restrukturyzacyjne i kapitałowe (np. fuzja, przejęcie, przeniesienie aktywów, wnoszenie aportów, konwertowanie długu na kapitał). W tym przypadku limit transakcyjny wyznacza zmiana EBIT na poziomie 20%.

Transakcje z podmiotami mającymi siedziby na terenie rajów podatkowych

Szczególnym zainteresowaniem Fiskusa cieszą się tzw. transakcje rajowe. Rajami podatkowymi nazywany te kraje oraz terytoria niezależne, które stosują szkodliwą konkurencję podatkową. Aby ściągnąć do siebie obcy kapitał, obszary te proponują zagranicznym inwestorom wyjątkowo dogodne warunki. Z jednej strony nawiązywanie stosunków gospodarczych z firmami zlokalizowanymi na terenie takich krajów nie jest nielegalne, z drugiej strony jednak należy się mieć na baczności. Limity transakcyjne są w tym przypadku znacznie niższe: 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych oraz zaledwie 500 000 PLN dla transakcji niefinansowych.

Aktualną listę terytoriów uznawanych za raje podatkowe znaleźć można na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, na stronie internetowej Rady Unii Europejskiej oraz w treści aktów prawnych obowiązujących w całej UE.

Sporządzenie dokumentacji to złożony i dosyć żmudny proces. Na dodatek każda osoba może do tego zagadnienia podchodzić nieco inaczej. W efekcie dokumentacja dla poszczególnych transakcji przechowywana w firmie może być bardzo różna. Stanowi to utrudnienie zarówno podczas wewnętrznej analizy, jak i w przypadku kontroli ze strony przedstawicieli organu podatkowego. Aby ujednolicić dokumentację cen transferowych sporządzaną przez różne osoby, warto opracować w firmie wewnętrzną politykę cen transferowych. Dzięki niej poszczególni pracownicy otrzymują przejrzysty schemat postępowania i dokumentowania, umożliwiający zachowanie porządku.

Artykuł sponsorowany